Która budowla z drewna jest najwyższa na świecie?

• Współcześnie najwyższą drewnianą budowlą na świecie jest Ascent w Milwaukee (USA) o wysokości 87 metrów
• Budynki drewniane są uznawane za ekologiczne i zrównoważone rozwiązanie w architekturze
• Nowoczesne technologie jak CLT (Cross Laminated Timber) umożliwiają budowę wysokich konstrukcji drewnianych
• Tradycyjne drewniane budowle, takie jak pagody, wieże kościelne czy maszty, przez wieki były najwyższymi drewnianymi konstrukcjami

Drewno powraca do łask jako materiał konstrukcyjny w nowoczesnym budownictwie wysokościowym, rewolucjonizując sposób, w jaki myślimy o miejskiej architekturze. Po dekadach dominacji betonu i stali, architekci i inżynierowie na całym świecie odkrywają na nowo potencjał drewna jako materiału budowlanego przyszłości. Nie chodzi tu jednak o tradycyjne techniki budowlane, ale o zaawansowane technologicznie rozwiązania, takie jak drewno klejone krzyżowo (CLT) czy drewno klejone warstwowo (GLT), które umożliwiają wznoszenie konstrukcji o niespotykanej dotąd wysokości. Ta fascynująca ewolucja budownictwa z drewna doprowadziła do prawdziwego wyścigu o tytuł najwyższej drewnianej budowli świata, który w ostatnich latach wielokrotnie zmieniał właściciela. Czy zastanawiałeś się kiedyś, który budynek obecnie dzierży to zaszczytne miano?

Obecnym rekordzistą wśród drewnianych wieżowców jest Ascent w Milwaukee, osiągający imponującą wysokość 87 metrów i posiadający 25 kondygnacji. Ta wyjątkowa konstrukcja, ukończona w 2022 roku, wyprzedziła wcześniejszego rekordzistę – Mjøstårnet w norweskim Brumunddal, który wznosi się na wysokość 85,4 metra. Budynek w Milwaukee został zaprojektowany przez pracownię Korb + Associates Architects i jest wspaniałym przykładem hybrydy konstrukcyjnej, wykorzystującej betonowy rdzeń oraz masywne drewniane elementy konstrukcyjne. Co ciekawe, do budowy Ascent wykorzystano ponad 8000 metrów sześciennych drewna klejonego krzyżowo i drewna klejonego warstwowo, co pozwoliło na zmagazynowanie równowartości emisji CO2 wytwarzanej przez 2100 samochodów w ciągu roku! Imponujące jest również to, że elementy drewniane były prefabrykowane z milimetrową precyzją, co znacznie przyspieszyło proces budowy w porównaniu do tradycyjnych metod. Nie można też pominąć faktu, że ten wyjątkowy budynek zdobył liczne nagrody za innowacyjność i zrównoważony rozwój, wyznaczając nowe standardy w budownictwie wysokościowym.

Historia najwyższych drewnianych budowli sięga jednak znacznie dalej w przeszłość niż współczesne wieżowce. Przez stulecia to właśnie drewno było podstawowym materiałem konstrukcyjnym wykorzystywanym do wznoszenia imponujących budowli. Tradycyjne chińskie pagody, skandynawskie kościoły słupowe (stavkirke), a także japońskie świątynie – wszystkie te konstrukcje były budowane z drewna i osiągały znaczne wysokości jak na swoje czasy. Szczególnie godna uwagi jest pagoda świątyni Fogong w chińskiej prowincji Shanxi, zbudowana w 1056 roku, która wznosi się na wysokość ponad 67 metrów i jest najstarszą zachowaną wielokondygnacyjną drewnianą budowlą na świecie. Równie imponujące są norweskie kościoły klepkowe, z których najwyższy – kościół w Heddal – osiąga wysokość 29 metrów i został zbudowany na początku XIII wieku. Te historyczne konstrukcje świadczą o geniuszu dawnych budowniczych, którzy bez wsparcia nowoczesnych technologii potrafili wznosić trwałe i wysokie budowle z drewna. Czy możesz sobie wyobrazić, jak wielkim wyzwaniem musiała być budowa takich obiektów przy użyciu jedynie ręcznych narzędzi i tradycyjnych technik ciesielskich?

Najczęstsze pytania o najwyższe drewniane budowle

• Która budowla z drewna jest obecnie najwyższa na świecie?
  Obecnie najwyższą budowlą drewnianą na świecie jest Ascent w Milwaukee (USA), który osiąga wysokość 87 metrów i posiada 25 pięter. Budynek ten, ukończony w 2022 roku, jest przykładem nowoczesnej architektury wykorzystującej drewno klejone krzyżowo (CLT).
• Czy drewniane budynki są bezpieczne pod względem przeciwpożarowym?
  Wbrew powszechnym obawom, nowoczesne wysokie budynki drewniane są projektowane z myślą o wysokiej odporności ogniowej. Masywne elementy konstrukcyjne z drewna klejonego krzyżowo (CLT) zwęglają się na powierzchni w przypadku pożaru, tworząc naturalną warstwę ochronną dla struktury wewnętrznej. Dodatkowo, wszystkie takie budynki wyposaża się w zaawansowane systemy przeciwpożarowe.
• Jakie są zalety budowania wysokich budynków z drewna?
  Budownictwo drewniane oferuje liczne korzyści, w tym: niższy ślad węglowy (drewno magazynuje CO2), szybszy czas budowy dzięki prefabrykacji elementów, lepszą izolacyjność termiczną, korzystny wpływ na samopoczucie mieszkańców, mniejszą masę budynku (co zmniejsza koszty fundamentów) oraz możliwość budowy na trudnych terenach.
• Która historyczna drewniana konstrukcja była najwyższa?
  Historycznie, jedną z najwyższych całkowicie drewnianych konstrukcji była wieża radiowa w Gliwicach o wysokości 118 metrów, zbudowana w 1935 roku (obecnie posiada betonowy fundament). Z historycznych budowli zachowanych do dziś, pagoda świątyni Fogong w Chinach (67 metrów) jest najwyższą w pełni drewnianą budowlą tradycyjną.

ŹRÓDŁO:

• https://www.woodskyscrapers.com/ascent-milwaukee.html
• https://www.dezeen.com/2022/07/18/worlds-tallest-timber-building-ascent-milwaukee-thornton-tomasetti/
• https://www.theb1m.com/video/the-worlds-tallest-timber-buildings

Aktualni rekordziści wśród drewnianych budynków – od norweskiego Mjøstårnet do amerykańskiego Ascent

W ostatnich latach jesteśmy świadkami fascynującego wyścigu o tytuł najwyższego drewnianego budynku na świecie. Drewniane wieżowce przechodzą prawdziwą rewolucję, udowadniając, że ten tradycyjny materiał może konkurować z betonem i stalą nawet przy konstrukcjach wysokościowych. Przez kilka lat norweskie Mjøstårnet dzierżyło tytuł najwyższej drewnianej budowli, by ostatecznie ustąpić miejsca amerykańskiemu Ascent. Oba te budynki wyznaczają nowe standardy w zakresie zrównoważonego budownictwa i pokazują, jak nowoczesne technologie drewna mogą zmienić krajobraz naszych miast.

Każdy z tych rekordowych obiektów ma swoją unikalną charakterystykę i historię, która zasługuje na bliższe poznanie. Od skandynawskiego pioniera po amerykańskiego rekordzistę – prześledźmy ich drogę do sukcesu.

Mjøstårnet – norweski pionier z drewna

Położony malowniczo nad brzegiem największego norweskiego jeziora Mjøsa, Mjøstårnet przez wiele miesięcy nosił miano najwyższego drewnianego budynku na świecie. Wzniesiony w niewielkim miasteczku Brumunddal, zaledwie 140 km na północ od Oslo, stanowi prawdziwy symbol „zielonego przełomu” w architekturze. Nazwa „Mjøstårnet” w języku norweskim oznacza po prostu „Wieża jeziora Mjøsa”, co podkreśla jego silne związki z lokalnym krajobrazem.

Ukończony w marcu 2019 roku budynek osiągnął imponującą wysokość 85,4 metra i posiada 18 kondygnacji. Co ciekawe, w promieniu zaledwie 17 km od wieżowca znajduje się firma, która odegrała kluczową rolę w jego budowie, dostarczając klejone warstwowo elementy konstrukcyjne. Mjøstårnet to nie tylko rekordowa wysokość, ale także przemyślane wykorzystanie przestrzeni – na 11 300 metrach kwadratowych powierzchni użytkowej znalazło się miejsce na hotel, apartamenty, biura, restaurację oraz basen pływacki w przyległym budynku, również wykonanym z drewna.

Ascent – amerykański rekordzista z Milwaukee

W sierpniu 2022 roku tytuł najwyższej drewnianej budowli świata powędrował za ocean, do Milwaukee w Stanach Zjednoczonych. Ascent, bo tak nazwano nowego rekordzistę, wznosi się na wysokość 87 metrów i posiada 25 kondygnacji. Budynek stanowi doskonały przykład, jak nowoczesne technologie drewniane mogą być stosowane w budownictwie wysokościowym nawet w krajach bez tradycji tego typu konstrukcji.

Projekt wykorzystuje innowacyjne połączenie betonowego rdzenia z masywną drewnianą konstrukcją, co pozwala osiągnąć nie tylko imponującą wysokość, ale także wysokie parametry bezpieczeństwa i komfortu. W czasie budowy zastosowano prefabrykowane elementy drewniane, które były produkowane z milimetrową dokładnością, co znacznie usprawniło proces wznoszenia konstrukcji w porównaniu do tradycyjnych metod budowlanych.

Inni wybitni przedstawiciele drewnianej architektury wysokościowej

Obok dwóch rekordowych budynków, warto wymienić również inne wybitne realizacje drewnianej architektury wysokościowej, które powstały w ostatnich latach:

• HoHo Vienna w Austrii – 84-metrowy wieżowiec o 24 kondygnacjach, ukończony w 2020 roku, wykorzystujący hybrydową konstrukcję drewniano-betonową
• Sara Cultural Centre w szwedzkim Skellefteå – 75-metrowy budynek kulturalny z 20 kondygnacjami, oddany do użytku w 2021 roku
• Brock Commons w Vancouver – 53-metrowy akademik o 18 kondygnacjach, ukończony w 2017 roku, będący jednym z pierwszych nowoczesnych wieżowców drewnianych
• Planowany W350 Project w Japonii – ambitny projekt 350-metrowego, 70-piętrowego drewnianego wieżowca, który ma zostać ukończony do 2041 roku na 350-lecie pewnej japońskiej firmy

Każdy z tych budynków udowadnia, że drewno może być materiałem przyszłości w budownictwie wysokościowym, łącząc w sobie ekologiczne zalety z nowoczesnym designem i funkcjonalnością. Wraz z rozwojem technologii drewnianych, możemy spodziewać się kolejnych rekordów wysokości w nadchodzących latach.

Przyszłość drewnianych drapaczy chmur – projekty przekraczające barierę 100 metrów wysokości

Podczas gdy Ascent w Milwaukee dzierży obecnie tytuł najwyższego drewnianego budynku świata (87 metrów), branża budowlana przygotowuje się do kolejnego przełomu – przekroczenia magicznej bariery 100 metrów. Czy wiesz, że jeszcze 10 lat temu pomysł drewnianego wieżowca o takiej wysokości uznano by za szaleństwo? Dziś to już nie fantazja, a konkretne, zaawansowane projekty.

Technologia drewna klejonego krzyżowo (CLT) oraz hybrydowe połączenia z betonem i stalą otwierają zupełnie nowe możliwości dla architektów i inżynierów, którzy coraz śmielej projektują konstrukcje sięgające nieba.

Pionierskie projekty przełamujące bariery

W Szwajcarii trwają prace nad imponującym projektem Rocket & Tigerli w Winterthur, który ma osiągnąć 100 metrów wysokości. Jego ukończenie planowane jest na 2026 rok, co czyni go jednym z najbardziej oczekiwanych projektów w Europie. Jednak prawdziwy przełom nadejdzie z Australii, gdzie w Perth powstaje wieżowiec C6 – konstrukcja, która ma wznieść się na zawrotną wysokość 192,2 metrów i posiadać aż 50 kondygnacji.

Najambitniejszym projektem pozostaje jednak japoński W350 Project – koncepcja 350-metrowego giganta, którego ukończenie zaplanowano dopiero na 2041 rok. To pokazuje, jak długofalowe są wizje związane z drewnianym budownictwem wysokościowym.

Ekologiczna rewolucja w budownictwie wysokościowym

Co sprawia, że inwestorzy tak chętnie sięgają po drewno przy projektach wysokościowych? Odpowiedź kryje się w licznych zaletach tego materiału:

• Ujemny bilans emisji CO₂ – drewniane konstrukcje magazynują węgiel zamiast go emitować
• Szybszy czas budowy dzięki prefabrykacji elementów
• Mniejsza masa budynku, co przekłada się na niższe koszty fundamentów
• Pozytywny wpływ na samopoczucie mieszkańców

Jak podają eksperci, ślad węglowy budynku drewnianego może być nawet o 80% mniejszy niż analogicznej konstrukcji murowanej, co w dobie kryzysu klimatycznego stanowi potężny argument. Szwedzki projekt Stockholm Wood City pokazuje, że przyszłość należy do kompleksowych, wielofunkcyjnych przestrzeni zaprojektowanych z uwzględnieniem najnowszych trendów ekologicznych.

Wyzwania technologiczne

Budowa tak wysokich konstrukcji z drewna wymaga przezwyciężenia wielu wyzwań. Kluczowym aspektem pozostaje bezpieczeństwo przeciwpożarowe, które rozwiązuje się poprzez odpowiednie projektowanie i zabezpieczanie konstrukcji nośnych. Wbrew powszechnym obawom, masywne elementy z drewna klejonego krzyżowo (CLT) zwęglają się na powierzchni w przypadku pożaru, tworząc naturalną warstwę ochronną.

Czy drewniane wieżowce staną się standardem w naszych miastach? Wszystko wskazuje na to, że tak. Szczególnie w krajach skandynawskich, Austrii, Australii i Japonii rozwój technologii budownictwa drewnianego nabiera rozpędu, przesuwając granice możliwości tego ekologicznego materiału coraz wyżej – dosłownie i w przenośni.

Gliwicka wieża radiowa – czy to najwyższa drewniana konstrukcja świata?

Kiedy mówimy o najwyższych drewnianych konstrukcjach, często pojawia się pewien paradoks. Z jednej strony mamy nowoczesne drewniane wieżowce, z drugiej – historyczne konstrukcje inżynieryjne. Radiostacja gliwicka z 1935 roku to prawdziwy fenomen techniki, wznosząca się na imponującą wysokość 111,10 metrów. Czy to jednak wystarcza, by uznać ją za najwyższą drewnianą konstrukcję na świecie? Odpowiedź zależy od przyjętych kryteriów.

Warto rozróżnić dwie kategorie: budynki użytkowe oraz konstrukcje inżynieryjne. W kategorii budynków mieszkalnych czy biurowych prym wiodą nowoczesne wieżowce jak Ascent (87m), jednak w kategorii samodzielnych konstrukcji inżynieryjnych radiostacja gliwicka rzeczywiście nie ma sobie równych!

Unikalne cechy gliwickiej konstrukcji

Co czyni gliwicką wieżę tak wyjątkową? Przede wszystkim jej konstrukcja oparta na drewnie modrzewiowym, które słynie z odporności na warunki atmosferyczne. Belki połączono za pomocą 16 tysięcy mosiężnych śrub – bez użycia ani jednego stalowego gwoździa! Taka metoda konstrukcyjna była nowatorska w latach 30. XX wieku.

Na szczyt wieży prowadzi drewniana drabina licząca dokładnie 365 szczebli – symboliczna liczba nawiązująca do dni w roku. Choć pierwotnie szacowano żywotność konstrukcji na kilkanaście lat, to przy odpowiedniej konserwacji może ona przetrwać nawet 200 lat. Dziś konstrukcja stanowi:

• pomnik historii wpisany do rejestru zabytków
• część Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego
• element Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego

Czy wiecie, że przy dobrej widoczności ze szczytu radiostacji można dostrzec nie tylko Beskidy i Sudety, ale nawet odległe Tatry? Gliwicka wieża stanowi dziś nie tylko zabytek techniki, ale również atrakcję turystyczną i punkt widokowy, który przyciąga miłośników historii i architektury z całej Europy.

Rekord czy nie rekord?

Chociaż nowoczesne drewniane wieżowce jak Ascent w Milwaukee czy Mjøstårnet w Norwegii zyskują sławę jako najwyższe drewniane budynki, to warto pamiętać, że gliwicka radiostacja nadal dzierży tytuł najwyższej samodzielnej konstrukcji wykonanej w całości z drewna. Ta dystynkcja jest kluczowa – mówimy tu o konstrukcji inżynieryjnej, a nie budynku mieszkalnym czy biurowym.

Wieża, która pierwotnie służyła celom radiowym, a po wojnie była wykorzystywana do zagłuszania Radia Wolna Europa, przetrwała próbę czasu i stanowi świadectwo kunsztu inżynieryjnego swoich czasów. Jej ponad 111-metrowa konstrukcja góruje nad okolicą i stanowi charakterystyczny element panoramy Gliwic, szczególnie wieczorem, gdy jest efektownie podświetlana reflektorami.

Nowoczesne technologie drewna konstrukcyjnego i ich wpływ na zrównoważone budownictwo

Rewolucja w budownictwie drewnianym nie byłaby możliwa bez zaawansowanych technologii przetwarzania drewna, które zmieniły postrzeganie tego naturalnego materiału. Współczesne metody obróbki pozwalają na tworzenie elementów konstrukcyjnych o niespotykanej dotąd wytrzymałości i trwałości. Czy wiesz, że dzięki nim współczesne drewniane budynki mogą konkurować ze stalowymi i betonowymi gigantami?

Technologia CLT (Cross Laminated Timber) stanowi przełom w budownictwie wysokościowym, umożliwiając wznoszenie coraz wyższych budowli. Płyty CLT powstają przez klejenie warstw drewna pod kątem 90 stopni względem siebie, co zapewnia wyjątkową stabilność wymiarową i odporność na obciążenia w różnych kierunkach.

Innowacyjne rozwiązania w prefabrykacji drewnianej

Nowoczesna prefabrykacja elementów drewnianych odgrywa kluczową rolę w rozwoju zrównoważonego budownictwa. Proces ten nie tylko przyspiesza realizację inwestycji, ale również znacząco zmniejsza ilość odpadów produkcyjnych. Precyzyjne systemy CNC umożliwiają wytwarzanie komponentów z milimetrową dokładnością, co przekłada się na idealnie dopasowane konstrukcje.

Wśród najważniejszych zalet prefabrykacji drewnianej wyróżnić można:

• Zminimalizowanie odpadów budowlanych
• Skrócenie czasu realizacji inwestycji nawet o 50%
• Możliwość budowy niezależnie od warunków atmosferycznych
• Wysoką precyzję wykonania, niedostępną przy tradycyjnych metodach

Ekologiczny wymiar budownictwa drewnianego

Wykorzystanie drewna konstrukcyjnego w budownictwie ma fundamentalne znaczenie dla realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Metr sześcienny drewna może zmagazynować nawet 1 tonę CO₂, podczas gdy produkcja betonu czy stali wiąże się z emisją znacznych ilości gazów cieplarnianych.

Wyniki badań wskazują, że budynki drewniane mogą mieć ślad węglowy mniejszy nawet o 80% w porównaniu do analogicznych konstrukcji betonowych. W dobie kryzysu klimatycznego, zrównoważone budownictwo drewniane staje się nie tylko ekologiczną alternatywą, ale wręcz koniecznością.

Przyszłość zrównoważonego budownictwa drewnianego

Rozwój technologii drewnianych przyczynia się do powstawania coraz bardziej ambitnych projektów. Obecnie w fazie planowania znajdują się konstrukcje drewniane przekraczające 100 metrów wysokości, co jeszcze dekadę temu wydawało się niemożliwe. Budownictwo drewniane wpływa również pozytywnie na mikroklimat wnętrz, zapewniając lepszą regulację wilgotności i jakość powietrza.

Realizacja koncepcji gospodarki o obiegu zamkniętym w budownictwie drewnianym stanowi kolejny krok w rozwoju zrównoważonych technologii. Elementy drewniane po zakończeniu cyklu życia budynku mogą być ponownie wykorzystane lub poddane recyklingowi, minimalizując wpływ na środowisko naturalne.

Podsumowując, nowoczesne technologie drewna konstrukcyjnego nie tylko umożliwiają wznoszenie rekordowo wysokich budowli, ale przede wszystkim oferują zrównoważoną alternatywę dla tradycyjnych metod budowlanych. Drewno jako odnawialny surowiec, w połączeniu z zaawansowanymi metodami obróbki, stanowi przyszłość ekologicznego budownictwa – łącząc tradycję z innowacją w dążeniu do neutralności klimatycznej.

Robert Tomaszewski

Robert Tomaszewski to uznany ekspert w dziedzinie budownictwa, remontów i wykończeń wnętrz, z ponad 20-letnim doświadczeniem w zarządzaniu projektami budowlanymi na terenie Polski i Europy. Jako właściciel firmy budowlano-remontowej, współzałożyciel platformy szkoleniowej dla monterów oraz autor licznych publikacji branżowych, łączy praktyczną wiedzę z innowacyjnym podejściem do technologii budowlanych. [email protected]